Napoleon, martelaar voor de vrede – De oorlogen tegen Napoleon (2016)

Michel Franceschi

Michel Franceschi, Ben Weider en Tim Van Dyck

***

De afbeelding hierboven (links) toont een fragment uit een aquarel van de Franse kunstenaar Édouard Detaille (1848-1912). Te bewonderen in het Musée de l’Armée in Parijs (dit is het Hôtel des Invalides, met Napoleons tombe).

Andere boeken door dezelfde auteur, Michel Franceschi: https://www.amazon.fr/stores/author/B001JOVEPQ &

https://www.amazon.fr/stores/author/B0994G1KBV?ingress=0&visitId=57a39576-a80c-4e3c-964a-9e97ae37c82d&ref_=sr_ntt_srch_lnk_28

Inhoud:

Het voorwoord door Ben Weider:

Inleiding: “[…] Hij zou het hele continent in vuur en vlam kunnen zetten, ja zelfs de hele wereld. Toch, als we onszelf een minimum aan intellectuele accuratesse bij het analyseren van de feiten opleggen, zullen we erkennen dat Napoleon het minste blaam trof. […]”:

Hoofdstuk I. “[…] Drie sterk samenhangende en elkaar versterkende conflictpunten kwamen samen en vormden de voedingsbodem voor de onvermijdelijke oorlog die de geschiedenis van het [Franse] Empire zou bepalen: de wrok van de verliezer[s], de starre monarchistische reactie op de ontluikende democratie [de Franse Revolutie] en de onverzoenlijke Frans-Britse rivaliteit. […]” De benaming Napoleontische oorlogen is in die zin maar juist in zoverre ze een tijdperk aanduidt, ten tijde van Napoleon I Bonaparte. Maar ook hier kan men opmerken dat Napoleon enkel tijdens de vijf laatste Coalitieoorlogen staatshoofd van Frankrijk was, in de hoedanigheid van Eerste Consul en keizer. De eerste en deels de tweede Coalitieoorlog vonden plaats toen Napoleon nog geen politieke functie bekleedde (wel een militaire). De term Napoleontische oorlogen lijkt al te zeer de vermeende (hoofd)schuldige aan te wijzen en kan dus beter vermeden worden. Zeven Coalitieoorlogen ten tijde van de Franse Revolutie en Napoleon… Dit Hoofdstuk (I) kan men ook integraal op de website van het digitale geschiedenismagazine Historiek terugvinden: https://historiek.net/napoleon-als-martelaar-voor-de-vrede/58467/

Hoofdstuk III, een fragment. De Vijfde Coalitie, waarbij het keizerrijk Oostenrijk zich opnieuw verbindt met het Verenigd Koninkrijk en ten strijde trekt. Gevolgd door een reeks Franse overwinningen in Beieren (april 1809) en vervolgens twee grote veldslagen, stroomafwaarts van Wenen langs de Donau, te Aspern-Essling (mei 1809) en Wagram (juli 1809). Tijdens deze veldtocht² sneuvelde aan Franse zijde de cavalerist (huzaren) generaal Antoine Charles Louis de Lasalle (1775-1809) en Maarschalk Jean Lannes (1769-1809), deze laatste was een van Napoleons beste vrienden³. De veldtocht werd later datzelfde jaar bezegeld met de Vrede van Schönbrunn. In deze periode ondernamen de Britten ook een landing op het eiland Walcheren (Vlissingen), een expeditie die uiteindelijk mislukte. Verder in dit fragment de aanloop naar en de aanvang van de Russische Campagne (1812), met een verkenning van de verschillende redenen die geleid hebben tot deze veldtocht. Over de Campagne van 1809 kan men in het Duits (Der Feldzug von 1809) een interessante verhandeling lezen op de “Wissens Blog” van het Heeresgeschichtliches Museum te Wenen, geschreven door Christian Ortner: https://blog.hgm.at/wp-content/uploads/2021/01/Feldzug1809_Ortner.pdf. Deze laatste schreef ook aangaande de veldtocht van 1812 in Rusland (Der Feldzug von 1812) een bijdrage: https://blog.hgm.at/wp-content/uploads/2020/11/Der-Feldzug-von-1812.pdf. [Het uittreksel vangt aan met enkele alinea’s over de laatste episoden (1813-1814) van de oorlog op het Iberische schiereiland, deze ging onverminderd voort ten tijde van de Vijfde Coalitie (1809) en de veldtocht in Rusland (1812).]:

Besluit: “[…] Hoewel sommigen proberen een verraderlijk onderscheid te maken tussen de Goede Bonaparte en de Kwade Napoleon, waren die twee wezenlijk met elkaar verbonden. Napoleon verdedigde alleen maar te vuur en te zwaard het door Bonaparte opnieuw gebouwde Frankrijk. […]”:

Een reactie van schrijver Bart Van Loo in het kader van dit boek:

https://www.bartvanloo.info/site/2018/03/30/martelaar-voor-de-vrede/

Interview met Michel Franceschi naar aanleiding van het verschijnen van de Franstalige editie van het boek:

http://www.napoleonicsociety.com/french/actualitef.htm

Voor-en achterzijde van de Engelstalige editie van het boek⁵. Op basis van deze uitgave werd de Nederlandse vertaling gemaakt. FRANCESCHI M., WEIDER B., The wars against Napoleon – debunking the myth of the Napoleonic wars, New York, Savas Beatie, 2008, 227p. (https://www.savasbeatie.com/the-wars-against-napoleon-debunking-the-myth-of-the-napoleonic-wars/ & https://www.savasbeatie.com/)

Tekst op de binnenzijde van de omslag van de Engelstalige versie, uitgegeven door Savas Beatie in 2008:

Geïllustreerde tekst naar aanleiding van het verschijnen van de Mongoolse uitgave van dit boek. Deze editie werd mogelijk gemaakt door professor Choisamba Choijiljav (Ulaanbaatar, Mongolië):

http://www.napoleonicsociety.com/english/mongolie.htm

***

Met dank aan Cor Backx⁶ en Wim Sanders⁷.

***

1. Zie bijvoorbeeld ook: https://www.youtube.com/watch?v=gKPmnEbXF88&list=OLAK5uy_n3INBsIYY9-tgfTk59YwuL5HVz1KXtzv8&index=2 en https://www.youtube.com/watch?v=LeVgiq-uUPk. ↩︎
2. Over enkele van de veldslagen tijdens die Campagne kan men via de volgende links bijkomende uiteenzettingen terugvinden, geschreven door Pascal Cazottes: ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/french/ratisbonnecazottes.html}} (Regensburg, Frans), ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/french/esslingcaz.html}} (Essling, Frans) en ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/french/wagramcaz.html}} (Wagram, Frans). Een voordracht over de hele Veldtocht van 1809 kan men hier beluisteren: ^{_{https://napoleon-monuments.eu/CONFERENCE1809.mp3}}, de spreker is Dominique Timmermans (^{_{https://napoleon-monuments.eu/}}, website). ↩︎
3. Een uitgewerkte biografie van Maarschalk Lannes is bijvoorbeeld het volgende boek door Jean-Claude Damamme: DAMAMME J.-C., Lannes, Maréchal d’Empire, Parijs, Éditions Payot, 1987, 361p. ↩︎
4. Deze Franstalige editie – de originele – van het boek, ontving ook een prijs: ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/french/immole.htm}}. Naast uitgaven in het Frans, Engels, Nederlands en Mongools, verschenen er ook edities van het boek in India, Rusland en Zuid-Korea. ↩︎
5. Enkele recensies van het boek: _{^{http://www.napoleonicsociety.com/english/markhamagainst.htm}} (David Markham, Engels), ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/english/review.htm}} (David Lee Poremba, Library Journal Review, Engels), ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/english/gregorybiggs.htm}} (Gregory Biggs, Engels), _{^{http://www.napoleonicsociety.com/french/gregorybiggsf.htm}} (Gregory Biggs, Frans) en _{http://www.napoleonicsociety.com/french/amazonf.htm} (John Tarttelin, Frans). Ook een aankondiging van het boek: ^{_{http://www.napoleonicsociety.com/english/againstannonce.htm}} (Engelstalige editie). ↩︎
6. Cor Backx (1942-2020): https://x.com/cornikon (Twitter/X). ↩︎
7. Wim Sanders (1953-2024), professioneel vertaler en schrijver, overleed op dinsdag 12 november 2024. Zijn laatste roman bleef helaas onvoltooid. Via de volgende links kan men interviews met hem bekijken naar aanleiding van het boek dat hij schreef over A. [Arie Wilhelmus Pieter] Moonen (1937-2007): https://www.lezen.tv/wim-sanders-bel-ik-u-wakker-beste-man/, https://www.youtube.com/watch?v=OjywrOzTOCM en https://www.youtube.com/watch?v=J0z_bRP8eTE. Dit boek met als titel “Bel ik u wakker, beste man? Het monisch-manische schrijversbestaan van A. Moonen” verscheen in 2016 bij uitgeverij De Weideblik (https://www.weideblik.com/product/bel-ik-u-wakker-beste-man-het-monisch-manische-schrijversbestaan-van-a-moonen-wim-sanders/). Wim Sanders schreef o.a. ook literaire recensies voor de krant Het Parool (https://www.parool.nl/) en Elseviers Magazine (https://www.ewmagazine.nl/). Halverwege de jaren 1980 verscheen van zijn hand de verhalenbundel “Passend werk“, waarover het dagblad NRC toen het volgende berichtte: https://www.nrc.nl/nieuws/1984/04/13/debuut-van-wim-sanders-een-machteloze-strijd-tegen-de-tijd-kb_000027753-a3428083. Eveneens was hij betrokken bij uitgeverij Horus: https://www.uitgeverijhorus.nl/. Een uitgebreider overzicht van zijn werk kan men hier terugvinden: https://www.schrijversinfo.nl/sanderswim.html en https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=sand016 [Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren]. In de periode 2014-2015 vertaalde hij het boek “The wars against Napoleon, debunking the myth of the Napoleonic wars” uit het Engels, dit werd dan “Napoleon, martelaar voor de vrede. De oorlogen tegen Napoleon“. Enkele jaren daarvoor, 2011-2012, heeft hij de vertaling – opnieuw uit het Engels – nagekeken van het boek “Napoleon, the man who shaped Europe“, dat werd uitgegeven onder de titel “Napoleon, een andere geschiedenis“. Voor beide Napoleontische boeken werden er ook extra teksten uit het Frans vertaald en opgenomen in de Nederlandstalige uitgave. ↩︎